Berikut adalah beberapa akta yang akan membela kematian Zara Qairina.
Peta Rantaian Kesalahan
(Liability Chain) untuk kes Zara Qairina
1. Pelaku Langsung
Pelajar-pelajar
yang membuli hingga menyebabkan kematian
·
Kesalahan:
o Seksyen
302 (Membunuh) → Hukuman mati (tapi bagi bawah umur: penjara sehingga 20 tahun
+ perintah pemulihan).
o Atau
Seksyen 304 (Membunuh tanpa niat) → Penjara hingga 30 tahun + denda.
o Seksyen
326/325 (Cedera parah) → Penjara hingga 20 tahun + sebatan + denda.
·
Mahkamah:
Mahkamah Khas Kanak-Kanak / Mahkamah Tinggi (jika kes serius).
2. Pihak Sekolah (Pengetua /
Warden Asrama)
Jika
terbukti tahu tentang buli tetapi gagal bertindak
·
Kesalahan:
o Seksyen
304A (Kematian kerana kecuaian) → Penjara hingga 2 tahun / denda /
kedua-duanya.
o Seksyen
31 Akta Kanak-Kanak 2001 (Pengabaian sehingga cedera atau mati) → Penjara
hingga 20 tahun + denda hingga RM50,000.
o Seksyen
202 (Gagal melaporkan maklumat jenayah) → Penjara hingga 6 bulan / denda.
3. Pihak Polis (Pegawai
Penyiasat)
Jika
sengaja tidak mengklasifikasikan kes ini sebagai jenayah sejak awal, atau tidak
arahkan bedah siasat
·
Kesalahan:
o Seksyen
201 (Menyembunyikan bukti jenayah) → Penjara hingga 7 tahun + denda.
o Seksyen
202 (Gagal melaporkan maklumat jenayah) → Penjara hingga 6 bulan / denda.
o Seksyen
120B (Berkomplot melakukan kesalahan) → Hukuman sama seperti kesalahan utama.
4. Pihak Hospital (Pegawai
Perubatan)
Jika
enggan membuat post-mortem walaupun ada sebab jelas atau arahan polis
·
Kesalahan:
o Seksyen
201 (Menyembunyikan bukti jenayah).
o Tindakan
tatatertib di bawah Peraturan Pegawai Awam.
o Jika
bersekongkol → Seksyen 120B.
Intipati Penting:
Jika siasatan forensik selepas eksumasi membuktikan punca kematian adalah akibat serangan (buli), keempat-empat pihak ini boleh disiasat secara
serentak kerana undang-undang Malaysia membenarkan pendakwaan
terhadap:
·
Pelaku jenayah langsung
·
Pelaku tidak langsung (abetment)
·
Pihak yang sengaja menghalang siasatan
Apakah
waris si mati boleh saman tuntut kerugian pada mana-mana pihak?
1. Tuntutan di bawah Saman Sivil (Civil Action)
a. Wrongful Death Claim
·
Asas
Undang-Undang:
o Seksyen
7 Civil Law Act 1956 (CLA) — membenarkan
waris menuntut ganti rugi jika kematian disebabkan oleh perbuatan atau kecuaian
pihak lain.
o Seksyen
8 CLA — membenarkan tuntutan kos pengebumian.
·
Pihak yang
boleh disaman:
o Pelaku
(3 pelajar dan/atau ibu bapa mereka sebagai penjaga sah).
o Sekolah
(Kementerian Pendidikan / Kerajaan Malaysia) jika terbukti kecuaian warden atau
pengetua.
o Hospital
jika terbukti kelalaian perubatan atau kegagalan menjalankan tugas.
o Polis
jika ada bukti kegagalan siasatan awal yang menyebabkan keadilan tergendala.
b. Negligence (Tuntutan
Kecuaian)
·
Elemen
yang perlu dibuktikan:
1.
Defendan mempunyai tugas jagaan (duty of
care) terhadap mangsa.
2.
Defendan melanggar tugas itu (breach of duty).
3.
Pelanggaran itu menyebabkan kematian.
·
Contoh:
o Warden
gagal mengawasi pelajar asrama walaupun tahu ada rekod buli.
o Sekolah
tidak menguatkuasakan SOP keselamatan.
c. Misfeasance in Public
Office
·
Boleh digunakan jika pegawai awam (contoh:
polis, pegawai sekolah, pegawai perubatan) menyalahgunakan kuasa dengan niat jahat atau untuk melindungi
pihak tertentu.
·
Ini lebih berat kerana ia menyentuh integriti
pentadbiran awam.
2. Jenis Ganti Rugi yang Boleh Dituntut
1.
Ganti rugi khas
(special damages):
o Kos
perubatan, pengebumian, kehilangan pendapatan masa depan (walaupun pelajar,
mahkamah boleh anggarkan potensi kerjaya).
2.
Ganti rugi am
(general damages):
o Kesedihan,
trauma emosi keluarga, kehilangan kasih sayang.
3.
Ganti rugi
teladan (exemplary / punitive damages):
o Untuk
menghukum perbuatan yang sangat melampau atau berniat jahat — contohnya jika
terbukti ada cover-up.
3. Prosedur Umum
1.
Lantik peguam
– biasanya peguam akan keluarkan letter of
demand kepada pihak bertanggungjawab.
2.
Failkan saman di
mahkamah sivil (Mahkamah Tinggi jika tuntutan melebihi RM1 juta).
3.
Beban bukti
– dalam kes sivil, waris hanya perlu buktikan on the balance of probabilities (kebarangkalian lebih
tinggi), bukan beyond reasonable doubt
seperti kes jenayah.
Jika
tiada unsur jenayah, apakah pihak sekolah , polis, atau hospital masih boleh
didakwa?
Jika tiada unsur jenayah, pihak
sekolah, polis, atau hospital masih boleh didakwa, cuma laluan
undang-undangnya akan jadi kes
sivil atau tatatertib, bukan kes jenayah.
1. Sekolah / Kementerian Pendidikan
Asas
tuntutan: Negligence (kecuaian)
& Duty of Care
·
Kenapa masih
boleh didakwa:
o Sekolah
dan warden ada tugas jagaan (duty of care)
untuk memastikan keselamatan pelajar di bawah jagaan mereka.
o Jika
pelajar meninggal akibat jatuh bangunan, walaupun bukan jenayah, mahkamah akan
tanya sama ada langkah keselamatan telah diambil — contoh: pagar balkoni cukup
tinggi, warden ada rondaan, pintu terkunci waktu malam.
·
Jenis
tindakan:
o Sivil: Saman ganti rugi di bawah Civil Law Act 1956 Seksyen 7 & 8.
o Tatatertib: Pengetua/warden boleh
dikenakan tindakan oleh KPM (amaran, turun pangkat, buang kerja).
2. Polis
Asas
tuntutan: Misfeasance in Public Office
atau Negligence in Investigation
·
Kenapa
masih boleh didakwa:
o Jika
polis gagal menjalankan siasatan dengan betul (contoh: tidak mengambil
keterangan saksi penting, tidak mengamankan lokasi kejadian, atau tidak
mengarahkan bedah siasat walaupun patut dilakukan), itu kecuaian.
·
Jenis
tindakan:
o Sivil: Saman atas kecuaian / salah guna
kuasa.
o Tatatertib: Disiasat oleh Suruhanjaya
Integriti Polis (IPCC).
3. Hospital / Kementerian Kesihatan
Asas
tuntutan: Medical Negligence
& Breach of Duty
·
Kenapa
masih boleh didakwa:
o Jika
pegawai perubatan gagal membuat post-mortem tanpa sebab sah dalam kes kematian
luar biasa, ia melanggar SOP forensik.
o Jika
rawatan awal (jika mangsa sempat dirawat) tidak memenuhi standard perubatan,
keluarga boleh saman atas kecuaian perubatan.
·
Jenis
tindakan:
o Sivil: Saman kecuaian perubatan (boleh
minta ganti rugi khas & am).
o Tatatertib: Siasatan dalaman oleh KKM.
Bezanya Jika Tiada Unsur Jenayah
·
Tiada
unsur jenayah: Tiada hukuman penjara atau sabitan kes jenayah.
·
Tetapi:
Masih boleh ada pampasan kewangan
& tindakan tatatertib jika
terbukti mereka cuai atau gagal menjalankan tanggungjawab.
·
Beban bukti lebih rendah (balance of probabilities) berbanding kes jenayah (beyond reasonable doubt).
